Powoli rozpoczyna się sezon narciarski, a więc najwyższa pora pomyśleć o nowych nartach. Śniegu nie ma co prawda dużo, ale dzięki sztucznemu naśnieżaniu stoki przygotowane są już dla miłośników białego szaleństwa. Wydawałoby się, że wybór nart nie jest sprawą trudną, wystarczy dobrać ich odpowiednią długość. Nic bardziej mylnego, bo kryteria ich doboru zmieniają się wraz z technologią ich produkcji i wykorzystywaniem nowoczesnych materiałów.
W poniższym artykule zebraliśmy najważniejsze informacje jak odpowiednio wybrać sprzęt narciarski.Informacje te będą przydatne zarówno dla osób początkujących i zaczynających dopiero przygodę z nartami, jak i doświadczonych narciarzy, którzy chcą wymienić swoje deski na nowe.
Kryteria doboru nart
Dobrze dobrane narty to podstawowy warunek czerpania przyjemności z jazdy na stoku. Zapewniają łatwe wykonywanie manewrów, zwłaszcza skrętów, pozwalają na dopasowanie prędkości do warunków panujących na stoku. Jednak prawidłowo dobrane narty to przede wszystkim gwarancja bezpieczeństwa, podobnie jak dobrej jakości kask i buty. Dzięki temu można uniknąć wielu bolesnych kontuzji, ze złamaniami włącznie.
Kiedyś narty dobierało się tylko według wzrostu, przyjętą zasadą było, że długość nart w cm powinna odpowiadać wzrostowi. Obecnie zasady te uległy zmianie i kryteriów jest trochę więcej, a najważniejsze z nich to:
- wzrost,
- poziom umiejętności,
- płeć,
- wiek.
Ostatnim czynnikiem może być marka, ale tylko raczej ze względów sentymentalnych lub ze względu na design, ponieważ wszystkie wiodące firmy produkujące narty oferują je w podobnych wariantach. Odpowiednio dobrane narty to podstawa. Tylko w ten sposób możesz cieszyć się jazdą bez niepotrzebnego stresu.
Jak dobrać narty do wzrostu?
To zdecydowanie najważniejsze kryterium, ale równocześnie pod uwagę należy brać także inne czynniki. Zatem jak dobrać długość nart, by była prawidłowa? Długość nart inaczej dobiera się dla mężczyzn, a inaczej dla kobiet.
W przypadku mężczyzn długość nart powinna mieścić się między podbródkiem a czołem, w przypadku kobiet ich długość jest krótsza i powinna mieścić się między klatką piersiową a nosem. To zasada generalna, która może być modyfikowana przez inne czynniki. Osoby początkujące powinny wybierać krótszą długość nart, ponieważ będzie im łatwiej nad nimi zapanować. Doświadczeni zjazdowcy mogą pozwolić sobie na narty dłuższe. Zasadą jest też, że do długości nart z rockerem należy dodać 5 cm.
Narty slalomowe służące do bardzo szybkiej i agresywnej jazdy powinny być znacznie krótsze i sięgać tylko do wysokości klatki piersiowej, ułatwi to uzyskać odpowiedni promień skrętu umożliwiający szybką jazdę między tyczkami.
Jak dobrać długość nart w zależności od stopnia zaawansowania?
Jazda na nartach wbrew pozorom nie jest taka prosta. Początkujący muszą przede wszystkim opanować umiejętność balansowania ciałem, która znacznie ułatwi utrzymanie równowagi, dostosowanie prędkości i korygowanie toru jazdy. Doświadczeni narciarze mają większą swobodę wyboru, bo jeżeli narta nawet nie jest idealnie dopasowana, to dzięki swoim umiejętnościom potrafią nad nią zapanować i odpowiednio nią kierować.
Obecnie wszystkie typy nart są taliowane, czyli są węższe w części środkowej pod butem od szerokości narty z przodu i z tyłu. Wielkość taliowania ma znaczący wpływ na łatwość uzyskiwania skrętu i jego promienia. Im większe taliowanie, tym lepsze panowanie nad nartami. Mniejsze taliowania zapewnia natomiast większą dynamikę jazdy, ale panowanie nad nartami jest znacznie trudniejsze.
W zależności od stopnia umiejętności, producenci oferują kilka typów nart, z których można wybrać te najodpowiedniejsze. Typy nart dostosowane są także do preferowanego stylu jazdy, warunków śniegowych, wieku.
Podstawowe typy nart
Każda narta danego typu różni się przede wszystkim szerokością, taliowaniem i rockerem. Rocker to podgięcie nart na wysokości nosa i tyłu narty na długości ok. 20-30 cm. Na tych odcinkach narty nie mają styczności ze śniegiem, co znacznie ułatwia sterowanie nimi. Początkowo rocker wykorzystywany był tylko w nartach wyczynowych, obecnie stosowany jest także w nartach do celów rekreacyjnych. Niektóre typy nart mają rocker umieszczony w części środkowej.
EASYCARVER – to zdecydowanie najlepsze narty dla początkujących. Pozwalają na jazdę w wolnym i średnim tempie, są lekkie i łatwe do prowadzenia. Doskonałe do nauki jazdy na nartach pod okiem instruktora. Po opanowaniu podstawowych technik jazdy można wymienić je na narty dla bardziej zaawansowanych.
ALLROUND – najbardziej uniwersalny i popularny typ nart. Dedykowany jest zarówno dla osób, które chcą doskonalić swoją technikę, jak i tych, które już potrafią dobrze jeździć na nartach. Tego typu narta bardzo dobrze sprawdza się na stokach utwardzonych, dobrze przygotowanych. Wykonanie łagodnych skrętów nie nastręcza większych trudności, pozwalają na łatwe kontrolowanie prędkości.
ALL MOUNTAIN – są trochę szersze od typu Allround i dzięki temu można na nich zjeżdżać po wyznaczonych trasach zjazdu, ale także poza nimi po puszystym śniegu. Dzięki szerokości większej niż 75 mm narta nie zapada się w świeżym śniegu. Jednak na utwardzonych stokach narty te są trochę wolniejsze. Przykładem tego typu są narty Head V-Shape.
RACE – tego typu narty zdecydowanie przeznaczone są dla osób o bardzo dużych umiejętnościach, pozwalają na osiąganie dużych prędkości. Dzięki dużej wadze łatwiej jest kontrolować tor jazdy. Narty do slalomu mają mały promień skrętu co ułatwia wchodzenie w ostre zakręty między tyczkami, natomiast narty do giganta są mniej taliowane i mają większy promień skrętu. Oba typy utrzymują stabilność na oblodzonych torach. Korzystają z nich przede wszystkim sportowcy amatorzy.
FREERIDE – ten typ narty jest znacznie szerszy od pozostałych typów (do 120 mm) i jest przeznaczony głównie do jazdy po puszystym śniegu. Dzięki dużej szerokości narta powoduje, że narciarz nie zapada się i może swobodnie zjeżdżać ze stoku. Nie osiągnie jednak zawrotnych prędkości.
To podstawowe typy nart do zjeżdżania po stokach narciarskich. Zupełnie inne są narty biegowe, do turystyki narciarskiej (skitourowe) lub wykonywania akrobatyki narciarskiej (twintip-freestyle). Przy ich wyborze trzeba stosować inne zasady doboru długości nart i ich szerokości.
Narty dla mężczyzn i kobiet
Przy mniej zaawansowanych technikach, producenci produkowali takie same narty dla kobiet i mężczyzn. Obecnie te dwa rodzaje różnią się nie tylko długością ze względu na wzrost, ale także innymi parametrami wynikającymi przede wszystkim z różnic wagowych (siła nacisku na nartę) oraz siły. Większą uwagę przywiązują także do designu. Narty dla kobiet mają bardziej intensywne kolory i znacznie większą ich paletę.
Jak dobrać narty do wieku
Nie chodzi tu oczywiście o dobieranie nart w konkretnych przedziałach wiekowych, ale ogólne zasady doboru nart dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Mimo odpowiedniej długości nart, na nartach dla młodzieży nie powinny szusować osoby dorosłe, które dysponują inną siłą nacisku, techniką jazdy.
Naukę jazdy na deskach można rozpocząć już w wieku 3 lat, gdy dziecko ma bardzo dobrze opanowaną sztukę chodzenia. Najlepiej, by uczyło się pod okiem doświadczonego instruktora, dzięki temu nie nabędzie złych nawyków, które później będą trudne do wyeliminowania. Zwłaszcza w początkowym okresie przygody z nartami ważny bardzo ważny jest dobór butów i nart, by dziecko nie zraziło się z powodu dyskomfortu.
Jaka długość nart jest odpowiednia dla dziecka? Podobnie jak w przypadku dorosłych dobiera się je do wzrostu dziecka, ale narta powinna sięgać do pachy. Najczęściej ich długość wynosi od 60 do 80 cm. Narty dla dzieci mają już odpowiednią szerokość i bardzo często wyposażone są w wiązania.
Wiadomo, że dzieci rosną i szybko się uczą, co oznacza, że nartę trzeba zmieniać co 2-3 sezony. Stopniowo można je wydłużać w miarę radzenia sobie przez dziecko na stoku.
Jeśli chodzi o nastolatków to należy wybierać narty dla juniorów. Długość tego typu nart jest podobna jak dla dorosłych, ale są znacznie lżejsze i łatwiejsze w prowadzeniu. Powodują mniejsze obciążenie dla kości i stawów, które ciągle się rozwijają.
Nawet najlepsze nart nie będą spełniały swoich funkcji, jeżeli nie będą zadbane i odpowiednio chronione. Po każdym pobycie na stoku narty muszą być dokładnie oczyszczone i wysuszone. Zapewni to ochronę krawędzi przed rdzewieniem. Przed każdym sezonem, a czasem częściej, narty należy nasmarować i naostrzyć krawędzie. Najlepiej oddać narty do serwisu, który dobierze odpowiedni smar na gorąco lub zimno. Mamy wtedy także gwarancję, że cała krawędź będzie dobrze naostrzona, zwłaszcza wzdłuż nosa, który jest wygięty.
Dobre narty to narty dobrane przede wszystkim do wzrostu i umiejętności narciarza, tylko takie zapewnią bezpieczną jazdę i sprawią wiele radości, pozwolą także na sukcesywne doskonalenie umiejętności i techniki jazdy. Oczywiście nie można zapomnieć o dobraniu odpowiednich butów i kasku. Ten ostatni powinien posiadać atesty gwarantujące odporność na uszkodzenia mechaniczne. To bardzo ważne, bo wytrzymały kask często ratuje życie podczas groźnych upadków.
Osoby, które nie mają doświadczenia w wyborze nart i nie do końca potrafią określić swoje umiejętności powinny skorzystać z wypożyczalni nart. Mogą wtedy eksperymentować z dopasowaniem długości nart do wzrostu oraz ich typem. Kiedy wreszcie uzyskają pełny komfort zjeżdżania ze stoku w różnych warunkach, będą mogły udać się do sklepu i wybrać te najlepsze.